Onze website wordt momenteel opnieuw ontworpen om alle elementen van het nieuwe project van de stichting te integreren.
We kijken ernaar uit om dit in de komende weken met u te delen.
Stichting Marcel Mariën
over de stichting
De Marcel Mariën Stichting werd opgericht op 1 september 2017.
Vriendschappelijke ontmoetingen lagen aan de basis van dit initiatief, maar de belangrijkste drijfveer was toch het verlangen om het werk van een veelzijdige kunstenaar in de verf te zetten van wie er nog zoveel te ontdekken valt.
Jarenlange discussies onder gepassioneerden, die weten hoe rijk en gelaagd het oeuvre van Marcel Mariën is, en de wens van Sarah Whitfield om een platform te bieden voor de studie van zijn werken, maakten de creatie van deze stichting mogelijk.
In 1937, op 17-jarige leeftijd, sloot Marcel Mariën zich aan bij de groep surrealisten in Brussel, samen met onder andere Paul Nougé, Camille Goemans, André Souris en René Magritte. Hij stelde met hen tentoon en nam actief deel aan de subversieve acties van de groep. Zijn geschriften en publicaties maakten van hem een fundamenteel lid van de Belgische en internationale artistieke scène. Hiermee is hij de eerste historicus van het surrealisme in België met zijn boek L’activité surréaliste en Belgique en met de uitgeverij Les Lèvres Nues, opgericht met zijn vriendin Jane Graverol.
M. Mariën. Le surréalisme sans la peinture. 1972Bij gebrek aan een specifieke culturele omkadering voor de studie van surrealisme in België - nochtans het land bij uitstek van deze belangrijke beweging in de 20ste eeuw -, is het doel van de Marcel Mariën Stichting uiteraard om deze taak op zich te nemen. Via haar documentatiecentrum, publicaties – waaronder de oeuvre catalogi – en tentoonstellingen, wil de Stichting de studie en een beter begrip van het werk van Marcel Mariën bevorderen, zoals ook van andere Belgische surrealisten waaronder Jane Graverol (1907-1984), Rachel Baes (1912-1983), Armand Simon (1906-1981) en E.L.T. Mesens (1903-1971).
De Stichting moedigt uitwisselingen aan tussen iedereen die geïnteresseerd is in de kunstenaars die ze vertegenwoordigt. De website biedt bovendien een platform waar onderzoekers, instellingen, verzamelaars en andere liefhebbers hun kennis kunnen delen via artikels, nieuws en andere nuttige informatie.
het documentatiecentrum
Het documentatiecentrum is op afspraak toegankelijk voor onderzoekers en wordt voortdurend uitgebreid.
Het documentatiecentrum is op afspraak open voor onderzoekers. Documentalist Christine Retelet breidt de collectie actief uit met boeken en documenten die voldoen aan de doelstellingen van de stichting. Ze omvat de volledige collectie van Les Lèvres Nues, zoals ook alle bestaande publicaties in het Frans over Marcel Mariën, Jane Graverol, Rachel Baes en Armand Simon. Er zijn werken te consulteren over Paul Nougé, de ‘paus’ van de Brusselse surrealisten en over andere invloedrijke schrijvers zoals Marcel Lecomte, Fernand Dumont en Achille Chavée.
Voor de bezoekers van de bibliotheek is er ook een verzameling beschikbaar van de belangrijkste publicaties over René Magritte, een jarenlange vriend van Marcel Mariën.
de publicaties
De Marcel Mariën Stichting organiseert en financiert momenteel de oeuvre catalogi van Marcel Mariën en Jane Graverol en werkt aan de voorbereiding van die van Rachel Baes en Armand Simon.
Op lange termijn, en zolang de middelen beschikbaar zijn, wil de Stichting haar expertise ter beschikking stellen voor de productie van andere catalogi over het surrealisme in België.
Om het uitgebreide en veelzijdige werk van de kunstenaar nog beter te begrijpen, publiceert de Marcel Mariën Stichting onuitgegeven artikels van onderzoekers op haar website.
De andere publicaties zijn gelinkt aan tentoonstellingen en lopende onderzoeksprojecten.
tentoonstellingen
De organisatie van en deelname aan tentoonstellingen vormen een van de belangrijkste doelen van de Marcel Mariën Stichting.
Ze faciliteert het uitlenen van werken en stelt haar kennis over de kunstenaar ter beschikking voor alle projecten met werken van
Marcel Mariën. De monografische tentoonstelling die in mei 2020 in Bozar had moeten plaatsvinden, is helaas geannuleerd vanwege de coronacrisis, maar dergelijke projecten staan in de steigers.
De Marcel Mariën Stichting is bovendien partner van vele tentoonstellingen over de hele wereld die plaatsvinden in 2024 in het kader van de honderdste verjaardag van Bretons Manifeste du Surréalisme.
de stichtende leden
Xavier Canonne, directeur, stichtend lid en lid van het Marcel Mariën comité
Xavier Canonne is doctor in de kunstgeschiedenis en archeologie (ULB, Brussel en Sorbonne, Parijs) met een proefschrift over het surrealisme in België (1950-1993). Hij is auteur van vele boeken en curator van evenveel tentoonstellingen over het surrealisme in België en is nu directeur van het Musée de la Photographie in Charleroi. Xavier Canonne was een trouwe vriend van Marcel Mariën, met wie hij ook boeken schreef. In 2014 organiseerde hij een grote overzichtstentoonstelling van de kunstenaar waarvoor hij het boek
Marcel Mariën, Le passager clandestin (Pandora/ Van de Velde) schreef, een fundamentele referentie voor de essentie van de kunstenaar.
Augustin Nounckele, algemeen directeur, stichtend lid en lid van het Marcel Mariën comité
Augustin Nounckele is kunsthistoricus (ULB, Brussel) en een van de onderzoekers die betrokken zijn bij het opstellen van de oeuvre catalogus van Marcel Mariën. Hij is auteur van een eerste onderzoek over de productie van objecten van Marcel Mariën, dat binnenkort zal worden gepubliceerd. Hij werkt ook af en toe mee aan het schrijven van teksten in boeken of tentoonstellingscatalogi over
Marcel Mariën.
Pascal Retelet, directeur, stichtend lid
Pascal Retelet is een internationale galeriehouder gevestigd in Monte Carlo. Sinds zijn prille begin heeft hij vertrouwen en enthousiasme getoond in Belgische avant-garde kunstenaars in het algemeen en in zijn geboortestreek, Henegouwen, in het bijzonder. Als groot kenner van de surrealistische activiteit in België heeft hij jarenlang het werk van Marcel Mariën verdedigd en de nodige middelen vrijgemaakt voor de oprichting en de werking van de Marcel Mariën Stichting. Zijn visie op het Belgische surrealisme komt overeen met die van de kunstenaars die er deel van uitmaakten, namelijk een uitgesproken anti-hiërarchische visie - een van de specifieke kenmerken van deze tak van de beweging.
Sarah Whitfield, voorzitter, stichtend lid en lid van het Marcel Mariën comité
Sarah Whitfield is onafhankelijk kunsthistoricus en specialist in Magritte en het surrealisme in België. Ze publiceerde ook recensies en artikels over Lucio Fontana, Pierre Bonnard, Henri Matisse en andere kunstenaars van de 20ste eeuw en is lid van de authenticatiecommissie van Francis Bacons werken. Dankzij haar originele visie op het artistieke verleden en heden blijft ze vooringenomen ideeën door elkaar schudden, zoals met haar publicatie over de invloed van Bonnard op Bacon (Inside Francis Bacon, various authors, Thames & Hudson, 2020). Als vriendin van Marcel Mariën erfde ze de auteursrechten, die ze besteedde aan de oprichting van de Marcel Mariën Stichting.
het team
Frank Castelyns, bestuurslid Marcel Mariën Stichting, nieuwsredacteur
Als kunstenaar en uitgever van PERSONA edities doceerde Frank Castelyns gravure, lithografie en zeefdruk aan de Academie voor Schone Kunsten in Turnhout. Later doceerde hij zeefdruk aan de LUCA Hogeschool in Brussel. Tussen 1990 en 2018 organiseerde hij in zijn atelier verschillende tentoonstellingen van Marcel Mariën, Wout Vercammen en Roland Van den Berghe. Tijdens het leven van Marcel Mariën werkte hij mee aan het drukken van Mariëns zeefdrukken en was hij de auteur van de oeuvre catalogus Marcel Mariën: l’oeuvre graphique et les multiples. In 1989 publiceerde hij Verborgen Sarabande, de eerste Nederlandse vertaling van Marcel Mariëns aforismen.
Marie Godet, verantwoordelijke voor de oeuvrecatalogi
Marie Godet is doctor in de kunstgeschiedenis en archeologie (ULB, Brussel). Haar doctoraatsthesis gaat over het object in het Belgische surrealisme in de jaren 1940 en kruist de paden van Marcel Mariën en Christian Dotremont. Na assistent te zijn geweest aan de ULB voor de vakken over de 19de en 20ste eeuw, en onderwijsassistent voor de Bernheim-leerstoel gewijd aan Magritte, bekleedde Marie Godet verschillende functies in museale instellingen. Nu is ze zelfstandig onderzoeker en werkt ze voor de Marcel Mariën Stichting aan de oeuvre catalogi van Rachel Baes, Jane Graverol en Mariën zelf.
Christine Retelet, coördinator en bibliothecaris
Christine Retelet, documentalist uit Henegouwen, heeft een grondige kennis van de kunstenaars en schrijvers van de Henegouwse tak van de surrealistische beweging. Zij is verantwoordelijk voor de coördinatie tussen de afdelingen en vormt de spil van de Stichting. Christine Retelet is ook verantwoordelijk voor de aankoop van boeken en documenten, de organisatie van de bibliotheek en de ontvangst van onderzoekers.
Hélène de Zàgon, hoofdconservator
Hélène de Zàgon is onafhankelijk kunsthistoricus en museoloog (Ecole du Louvre, Parijs). Ze leidde de Galerie Michel Luneau in Brussel en Parijs en werkte als artistiek adviseur voor de Koning Boudewijnstichting, het Brusselse Gewest en andere publieke en private instellingen. Hélène de Zàgon was curator van de tentoonstelling Surréalisme à Saint-Gilles in 1998. Ze deed ook onderzoek naar een belangrijk fotoarchief van Marcel Mariën en bereidt momenteel een publicatie voor over de Frans-Italiaanse kunstenares Olga Morano, een goede vriendin van Marcel Mariën.
Voor de volgende bijeenkomst van het Marcel Mariën Comité kunt u contact opnemen via
